WARMIŃSKI ZAKĄTEK

W 2023 roku obchodzić będziemy 160. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego, największego zrywu narodowowyzwoleńczego skierowanego przeciwko rosyjskiemu zaborcy. Na Powstanie Styczniowe złożyło się ponad 1200 bitew i potyczek, w których według dostępnych szacunków wzięło udział ponad 200 tysięcy osób. Wydarzenia z lat 1863-1864 oraz determinacja ówczesnych bohaterów w dążeniu do zrealizowania marzeń o wolnej i niepodległej Polsce zasługują na odpowiednie upamiętnienie.

Skierowany do szerokiego grona odbiorców program dotacyjny „Powstanie Styczniowe 1863-1864” wspiera działania o charakterze historycznym, kulturowym, artystycznym oraz edukacyjnym przygotowujące do godnego celebrowania 160. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego, ze szczególnym uwzględnieniem pamięci i tradycji regionalnej, lokalnej i rodzinnej wpisanej w historię narodową.

W ramach programu wspierane będą projekty włączające społeczności lokalne w obchody 160. rocznicy Powstania Styczniowego. Inicjatywy wspierane w ramach programu powinny przyczyniać się do popularyzacji wiedzy na temat organizacji, przebiegu oraz skutków Powstania Styczniowego,  w kontekście budowania nowoczesnej tożsamości narodowej, politycznej i kulturowej.

Powstanie Styczniowe jest jednym z najważniejszych wydarzeń w dziewiętnastowiecznej historii Polski. Wywołane rewolucją moralną i serią krwawo tłumionych manifestacji patriotycznych oraz przymusowym poborem do wojska – branką, okazało się najdłużej trwającym z narodowych powstań. Pod hasłem Równość–Wolność–Niepodległość i trójdzielnego herbu, na którym obok Polskiego Orła i Litewskiej Pogoni znajdował się Michał Archanioł, symbolizujący Ruś, trzeci polityczny naród dawnej Rzeczypospolitej, insurgenci walczyli o niepodległość z największą armią świata. Heroiczny bój zakończył się krwawą porażką i represjami, ale znacząco wpłynął na przemiany cywilizacyjne spowodowane uwłaszczeniem chłopów.

Insurekcja 1863-1864 stała się moralnym fundamentem dla tych, którzy w okresie Wielkiej Wojny walczyli o niepodległość ojczyzny. W wolnej Polsce powstańcy zyskali status weteranów, przysługiwały im należne mundury i honory, a przez rodaków byli uważani za „żywe pomniki” walki o wolność. Pamięć o Powstaniu silnie odcisnęła się w narodowej kulturze i stała się ważnym elementem w budowaniu świadomości historycznej i dziedzictwa kulturowego dla wielu pokoleń Polaków.

Zbliżająca się 160. rocznica wybuchu Powstania Styczniowego jest okazją do przypomnienia tych dramatycznych wydarzeń.

Cele programu:

1. Program ma na celu upamiętnienie bohaterów i wydarzeń sprzed 160 laty. Ma uświadamiać znaczenie Powstania dla polskiej tradycji i narodowego dziedzictwa, krzewić postawę patriotyczną, dumę z historycznego dziedzictwa Polski, przywiązanie Polaków do idei wolności i niepodległości.
2. Wskazanie umiejętności współpracy z innymi narodami dawnej Rzeczypospolitej przeciwko rosyjskiemu imperializmowi.
3. Wskazanie na rolę pamięci o Powstaniu Styczniowym oraz o sposobie honorowania weteranów Powstania w okresie międzywojennym i uznaniu Insurekcji i insurgentów 1863 roku za fundamenty odrodzonego państwa.
4. Upowszechnienie w wymiarze ponadregionalnym zróżnicowanych doświadczeń związanych z Powstaniem Styczniowym w różnych zaborach bądź w ramach tego samego zaboru (zabór rosyjski: Królestwo i tzw. ziemie zabrane).
5. Przypomnienie – zwłaszcza w obecnej sytuacji politycznej – potrzeby posiadania silnego i sprawnego państwa, które jest w stanie obronić swoją niezależność.
6. Jednym z podstawowych zadań programu będzie inspirowanie działań o charakterze kulturalnym przypominających i utrwalających pamięć o polskim czynie niepodległościowym.

Uprawnieni wnioskodawcy: organizacje pozarządowe, samorządowe instytucje kultury.

STRONA PROGRAMU